کسانی که به بلاکچین علاقه‌مند باشند و بخواهند با پایه‌های این تکنولوژی بیشتر آشنا شوند، گزینه‌های فراوانی پیش رو دارند. برای آشنایی خواننده‌ی مبتدی با بلاکچین از نقطه‌ی صفر کتابهای متعددی وجود دارد که از جمله‌ی آنها می‌توان به کتابهای زیر اشاره کرد:
Blockchain, Developing, Business, Law, and Solutions
اما افراد بسیاری هستتد که قصدشان یادگیری جزئیات تخصصی در زمینه‌ی بلاکچین نیست و صرفاً می‌خواهند تصویری کلی از این فناوری نسبتاً جوان داشته باشند و بدانند که بلاکچین چگونه ممکن است آینده را دگرگون کند.
بسیاری از سازمانها و شرکتهای بزرگ جهان، مطالعاتی در این زمینه انجام داده و حاصل آنها را در قالب گزارشهای مدیریتی یا مقالات غیررسمی (مقاله سفید یا Whitepaper) منتشر کرده‌اند.
در ادامه می‌توانید برخی از این گزارش‌ها و مقالات را ببینید و بسته به علاقه‌ی خود، دانلود و مطالعه کنید. بخش قابل‌توجهی از این اسناد توسط دو شرکت بزرگ مشاوره مدیریت Deloitte و PwC منتشر شده و هدف نهایی‌شان از تولید و انتشارات این مطالب، همان‌طور که انتظار می‌رود، جذب مشتری برای پروژه‌های مشاوره است.
با این حال، نکات ارزشمندی در آنها مطرح شده و «اگر قصدتان آشنایی بسیار ابتدایی یا اطلاع از کلمات کلیدی این حوزه برای مطالعات بیشتر باشد» می‌توانند بسیار مفید واقع شوند.
شرکت دیلویت در یک پیمایش بین‌المللی با مدیران بسیاری از شرکت‌ها درباره‌ی حال و آینده بلاکچین صحبت کرده و نظرهای آنها را در قالب یک گزارش جالب ارائه کرده است. برخی از سوال‌هایی که از مدیران پرسیده شده به شرح زیر است:
- بلاکچین چقدر به سازمان شما و فعالیت‌هایتان ارتباط پیدا می‌‌کند؟
- نگرش شما نسبت به بلاچین چیست؟
- چه نوع دارایی‌های دیجیتالی را در مدل کسب و کار خود به کار می‌گیرید؟
- هویت دیجیتال بر پایه‌ی بلاکچین بیشتر کدام حوزه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
- شرکت شما در یک سال آتی حدوداً چقدر بر روی بلاکچین سرمایه گذاری خواهد کرد؟
مقاله انقلاب بلاکچین (دیلویت) در ۳۹ صفحه تنظیم شده که بخشی از آن به توضیحات عمومی درباره‌ی بلاکچین و بخشی دیگر به جایگاه سوییس در تحول بلاکچین می‌پردازد. ۱۳ صفحه‌ی نخست که به اطلاعات و توضیحات عمومی و تعریف بلاکچین و ویژگیهای بلاکچین پرداخته میتواند برای مخاطب عام مفید باشد:
شرکت مشاوره مدیریت PwC که در زمینه‌ی بلاکچین هم به مدیران سازمانها مشاوره می‌دهد، مجموعه‌ای از اطلاعات مقدماتی درباره‌ی بلاکچین را در قالب یک گزارش ارائه کرده است. در این گزارش، ضمن تعریف بلاکچین به این سوالها پاسخ داده شده است که:
- کدام کشور رهبر فناوری بلاکچین در جهان است؟
- شرکتهای مختلف تا چه حد فناوری بلاکچین را پذیرفته و وارد ساختار خود کرده‌اند؟
- کدام صنایع در استفاده از تکنولوژی بلاکچین پیشتاز هستند؟
- موانع اصلی در توسعه بلاکچین و پذیرش آن توسط سازمانها چیست؟
این مقاله‌ی ۱۱ صفحه‌ای دیلویت هم به معرفی بلاکچین و به طور خاص، چالش‌های توسعه بلاکچین پرداخته است. صفحه‌ی ۶ که در آن به چالش‌های اصلی توسعه بلاکچین پرداخته، مهم‌ترین صفحه‌ی این گزارش است:
منظور از Business Blockchain چیست؟ بلاکچین چگونه روی فرایندهای کسب و کار تأثیر می‌گذارد؟ پیاده سازی پروژه های بلاکچین چه مراحلی دارد؟
در این گزارش پنج محور اصلی برای توسعه بلاکچین فهرست شده است. این محورها مواردی هستند که هم‌اکنون نیاز به سرمایه‌گذاری‌اند و بدون آنها تکنولوژی بلاکچین رشد سریع را تجربه نخواهد کرد. استانداردسازی، افزایش سرعت و حمایتهای قانونی از جمله موارد مورد توجه در این گزارش هستند:
در این گزارش مختصر ۱۸ صفحه‌ای، برخی از جنبه‌های حقوقی بلاکچین و دردسرها و موانع مربوط به آن فهرست شده‌اند. از آن‌جا که بخش بزرگی از این گزارش به معرفی مقدماتی و تعاریف بلاکچین اختصاص پیدا کرده، صرفاً سه یا چهار صفحه‌ی آن مفید است و میتواند کلیدواژه‌هایی را برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی حقوق بلاکچین در اختیار قرار دهد:
مجموعه اسلایدهای زیر به کاربرد بلاکچین در تعریف و تشخیص هویت پرداخته‌اند. با توجه به اصطلاحات تخصصی که در این اسلایدها آمده، مطالعه‌ی آنها برای کسانی مفید خواهد بود که روش‌های سنتی‌تر Authentication و Verification در فضای دیجیتال را می‌شناسند:
در گزارش زیر (Applications) یک اینفوگرافیک ساده وجود دارد که برخی از کاربردهای بلاکچین در حوزه مالی را نشان می‌دهد. هویت دیجیتال، برنامه‌های وفاداری مشتریان و اعطا و مدیریت تسهیلات سندیکایی از جمله موارد مورد اشاره هستند.
گزارش دوم (FAQ) هم به کاربردهای مالی بلاکچین پرداخته، اما ویژگی آن این است که نکات مهم در قالب پرسش و پاسخ مطرح شده‌اند:
برای کسانی که در زمینه‌ی رسانه و تولید محتوا فعالیت می‌کنند، این سوال وجود دارد که آیا بلاکچین حوزه‌ی رسانه را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ در این گزارش مختصر اما دقیق، زنجیره ارزش صنعت رسانه ترسیم شده و توضیح داده شده است که بلاکچین در کدام بخش‌ها میتواند موثر باشد. بر اساس این گزارش، بخش گردآوری و توزیع محتوا بیش از سایر بخش‌های صنعت رسانه از تکنولوژی بلاکچین تأثیر می‌پذیرند:
یکی دیگر از حوزه‌هایی که فناوری بلاکچین میتواند برای آن مفید باشد، حوزه‌ی خدمات ارتباطی و مخابراتی است (Communication Service Providers). در گزارش زیر توضیح داده شده که شرکتهای مخابراتی چگونه و در چه حوزه‌هایی می‌توانند از تکنولوژی بلاکچین استفاده کنند:
در این گزارش مختصر ۹ صفحه‌ای، برخی از مهم‌ترین کاربردهای بلاکچین در سلامت فهرست شده‌اند. بخش قابل‌توجهی از این کاربردها در سطح کسب و کارهای سلامت و ارتباط میان آن‌هاست و بیماران به شکل غیرمستقیم از آنها منتفع می‌شوند. البته برخی کاربردهای مستقیم در سطح مصرف‌کننده هم فهرست شده است:
شرکت PwC در یک گزارش مختصر، به بررسی کاربردهای نظامی بلاکچین (يا به عبارت رایج: کاربرد بلاکچین در صنایع دفاعی) پرداخته است. این گزارش بسیار کوتاه و فشرده است. اما از آن چنین برمی‌آید که بیشترین کاربرد بلاکچین در حوزه دفاعی در زمینه‌ی مدیریت زنجیره تأمین خواهد بود:
همین شرکت PwC گزارش دیگری هم ارائه کرده و در آن به کاربرد بلاکچین در تولید صنعتی پرداخته است. در این گزارش هم تأکید ویژه‌ی PwC بر کاربرد بلاکچین در زنجیره تأمین است. اما حوزه‌های دیگر مانند ردیابی دارایی‌ها، مهندسی و طراحی، مدیریت هویت و تضمین کیفیت هم مورد اشاره قرار گرفته‌اند:
یکی دیگر از حوزه‌هایی که فعالان آن امید زیادی به بلاکچین دارند، صنعت بیمه است. در گزارش زیر به بعضی از کاربردهای بلاکچین در بیمه اشاره شده است. شاید یکی از جذاب‌ترین موارد، بیمه‌ی P2P یا Peer-to-Peer باشد. به این معنا که عده‌ای با هم قرار بگذارند و بدون دخالت شرکتهای بیمه، حق بیمه‌هایشان را یک‌کاسه کنند و در میان آن جمع، هر کس برایش اتفاقی افتاد، از آن پول انباشته شده برای جبران خسارت استفاده کند. البته بیمه‌ی P2P الزاماً در همه‌ی زمینه‌ها به یک اندازه اجرایی و مفید نیست:
شورای جهانی انرژی گزارش بسیار جالب و ارزشمندی در زمینه‌ی استفاده از تکنولوژی بلاکچین در بخش انرژی و مزیت‌ها و چالش‌های آن ارائه کرده است. در این گزارش توضیح داده شده که احتمال Disrupt شدن صنعت انرژی به وسیله‌ی بلاکچین بسیار زیاد است. هم‌چنین برآورد تنظیم‌کنندگان گزارش این است که شرکتهای فعال در حوزه انرژی بیش از سایر بخش‌ها و صنایع، تکنولوژی بلاکچین را به خدمت گرفته‌اند. در این گزارش توضیح داده شده که با وجودی که برخی الگوریتمهای بلاکچین (مثلاً در زمینه استخراج بیتکوین و پردازشهای مربوط به آن) مصرف انرژی بالایی دارند، الزاماً نمی‌توان این قضاوت را به همه‌ی کاربردهای بلاکچین تعمیم داد. در این گزارش گفته شده که مدیران در زمینه‌ی این‌که «خالص اثر بلاکچین در حوزه‌ی انرژی» چیست و آیا این تکنولوژی مصرف انرژی را کاهش می‌دهد یا افزایش، اتفاق‌نظر وجود ندارد:
یکی از مباحثی که معمولاً در کنار بلاکچین مطرح می‌شود، تأثیرات زیست محیطی بلاکچین و فناوری‌های مرتبط با آن است. PwC گزارشی تهیه کرده و در آن به این پرسش پرداخته که بلاکچین چگونه میتواند به محیط زیست و سیاره‌ی ما کمک کند.
به نظر می‌رسد دست PwC برای تهیه‌ی دفاعیه‌ای زیست محیطی از بلاکچین چندان باز نبوده و حتی شاید از سر اجبار یا سفارش کارفرما بوده است. چرا که بخش بزرگی از این گزارش به فهرست کردن چالش‌های زیست محیطی گذشته و عملاً تهیه‌کنندگان تا حد امکان از پاسخ به این سوال طفره رفته‌اند. در نهایت هم به چند مورد از کاربردهای بلاکچین با تأثیرگذاری بسیار محدود اشاره شده است. از جمله این‌که می‌توان سیستم‌هایی طراحی کرد که مردم با استفاده از بلاکچین بتوانند Micropayment داشته باشند و پول‌هایی را به عنوان اعانه (Donation) برای کنتورهای آب هزینه کنند.
در کل، با وجودی که در نگاه اول ما با گزارشی ۵۶ صفحه‌ای در شرح «کاربردهای زیست محیطی بلاکچین» روبه‌رو هستیم، پس از بررسی متوجه می‌شویم که هفت یا هشت صفحه پیشنهادهای بسیار خُرد و کوچک با دامنه‌ی اثرگذاری محدود پیش رویمان قرار دارد که آنها هم بسیار خیال‌پردازانه و Speculative هستند:
سایت پاسخ نامه – که در حال مطالعه‌ی آن هستید – به نوعی واژه‌نامه‌ی جنبی مجموعه‌ی آموزشی متمم است. در صورتی که به توسعه فردی علاقه‌مند هستید می‌توانید فهرست درس‌ها و نقشه‌راه‌های یادگیری متمم را بررسی کرده یا این‌که سرفصل‌های دوره MBA آنلاین ما را ببینید.
فهرست درس‌ها اطلاعات | ثبت‌نام