اصطلاح شبا طی سال‌های گذشته در سیستم بانکی ایران رواج یافته و بسیاری از ما بدون این‌که اطلاعات چندانی درباره‌ی شبا داشته باشیم از آن استفاده می‌کنیم.
در این‌جا چند توضیح ساده درباره شبا خدمت شما ارائه می‌شود.
شبا مخفف چیست؟
کلمه‌ی شبا که البته بانکها آن را شِبا می‌خوانند، مخفف عبارت شناسه حساب بانکی ایران است.
کلمه شبا به عنوان معادل اصطلاح IBAN در زبان انگلیسی به کار برده می‌شود.
در انگلیسی بریتانیایی این کلمه را به صورت حروف مقطعه (آی بی اِی اِن) می‌خوانند؛ اما آمریکایی‌ها آن را به عنوان یک واژه و به صورت آیبَن تلفظ می‌کنند.
بین هر حساب بانکی و شماره‌ی IBAN یا شبا تناظر یک به یک وجود دارد. به عبارت دیگر، اگر شماره شبا (در حساب ایران) یا IBAN (در حساب‌های بین‌المللی) خود را در هر جای دنیا اعلام کنید، کاملاً مشخص است که از حساب چه کسی در چه کشوری صحبت می‌کنید.
شماره شبا چند رقمی است؟
شماره شبا ۲۴ رقمی است که البته این ۲۴ رقم شامل IR ابتدای آن نمی‌شود (با IR مجموعاً ۲۶ کاراکتر می‌شود).
استاندارد تعریف شماره شبا (فرمت شماره شبا) چیست؟
وقتی قرار است شماره‌ای در سراسر جهان منحصر‌به‌فرد باشد، لازم است که استاندارد جهانی برای تعریف آن به کار گرفته شود.
استاندارد تعریف IBAN در سراسر جهان، ISO-13616 نام دارد که شماره شبای حساب‌های بانکی ایران نیز بر همین اساس تعریف شده است.
کاربرد شماره شبا چیست؟
بر اساس توضیح استاندارد ISO-13616، شماره شبا با هدف تسهیل پردازش داده‌ها در تعاملات بین‌المللی و محیط‌های مالی و نیز میان صنایع مختلف ارائه شده است.
This International Standard specifies the elements of an international bank account number (IBAN), used to facilitate the processing of data in data interchange internationally — in financial environments as well as within and between other industries.
در این استاندارد توضیح داده شده که طراحی شبا برای پردازش اتوماتیک (در فرایندهای انتقال الکترونیکی پول) است. اما در عین حال، استفاده از این شماره در سایر ابزارهای مبادله (مثلاً اسناد کاغذی تعهدات مالی) نیز مجاز شمرده شده است.
چارچوب کلی تعریف کد IBAN چیست؟
طول کد IBAN در کشورهای مختلف، متفاوت است.
اما قواعد زیر باید بر اساس استاندارد ISO-13616 رعایت شود:
- دو حرف اول باید کشوری را مشخص کنند که حساب در آن باز شده است. همان‌طور که می‌دانید برای شبا در ایران از کد IR استفاده می‌شود. استاندارد دیگری به نام ISO-3166 وجود دارد که مشخص می‌کند نام هر کشور با چه حروفی مشخص شود. این نام‌ها همان‌هایی هستند که در نام‌گذاری دامین کشورها در وب هم استفاده می‌شود.
- بعد از دو حرف اول، یک عدد دو رقمی وجود دارد که صحت بقیه‌ی کد را کنترل می‌کند. بنابراین اگر در ثبت شماره شبا اشتباه کرده باشید، به احتمال زیاد این خطا مشخص شده و پول شما به اشتباه جابجا نخواهد شد.
- بقیه‌ی کد شبا می‌تواند با ارقام ۰ تا ۹ و نیز حروف A-Z و a-z ساخته شود و نباید طول آن از ۳۰ حرف بیشتر باشد. البته استاندارد، کشورها را مقید می‌کند که داخل قلمرو خود، تعداد ارقام کد را ثابت نگه دارند. ما در ایران از کد ۲۲ رقمی استفاده می‌کنیم که با افزودن دو رقم کنترل در نهایت به یک کد ۲۴ رقمی تبدیل می‌شود.
چگونه شماره شبا را پیدا کنیم؟
اکثر بانکها در سایت خود این سرویس را ارائه می‌دهند.
به این صورت که اگر شماره کارت بانکی یا شماره حساب خود را داشته باشید، می‌توانید آن را به سایت ارائه دهید و شماره شبا را تحویل بگیرد.
در ادامه برخی از آدرس‌هایی که این کار را انجام می‌دهند، فهرست شده‌اند.
تبدیل شماره کارت به شبا در بانکهای ایران
هر یک از بانکهای ایران، صفحه‌ای را در وب‌سایت خود در نظر گرفته‌اند تا با وارد کردن شماره حساب بانکی، شماره شبا را به دست آورده یا شماره کارت را به شبا تبدیل کنید.
صفحه مربوط به برخی از بانکها در این‌جا آمده است:
دریافت شبا با شماره حساب سامان (و برخی بانکهای دیگر)
دریافت شماره شبا بانک ملت (بر اساس شماره حساب)
تبدیل شماره حساب بانک پارسیان به شبا
تبدیل شبا به شماره حساب و نیز شماره حساب به شما در بانک اقتصاد نوین
دریافت شبا بر اساس شماره حساب بانک پاسارگاد
چند مطلب پیشنهادی در متمم
تفاوت تهاتر و پول کالایی چیست؟
تاریخچه شکل گیری بانک مرکزی به عنوان نهاد نظارتی
سایت پاسخ نامه – که در حال مطالعه‌ی آن هستید – به نوعی واژه‌نامه‌ی جنبی مجموعه‌ی آموزشی متمم است. در صورتی که به توسعه فردی علاقه‌مند هستید می‌توانید فهرست درس‌ها و نقشه‌راه‌های یادگیری متمم را بررسی کرده یا این‌که سرفصل‌های دوره MBA آنلاین ما را ببینید.
فهرست درس‌ها اطلاعات | ثبت‌نام