آزمون MBTI که گاهی هم با عنوان تست شخصیت شناسی MBTI از آن نام برده می‌شود از جمله آزمون های شخصیت شناسی مطرح در سطح جهان است که هنوز هم به صورت گسترده مورد توجه قرار می‌گیرد.

از لحاظ علمی، بهتر است به جای اصطلاح آزمون شخصیت شناسی MBTI از عبارت آزمون MBTI یا آزمون تیپ شناسی MBTI استفاده کنیم. به دلیل اینکه آزمون MBTI در نهایت انسان‌ها را به تعدادی تیپ مشخص (تیپ های شانزده گانه MBTI) تقسیم می‌کند و افزایش و کاهش هر یک از فاکتورهای شخصیتی را در مرکز توجه قرار نمی‌دهد.

تاریخچه آزمون MBTI

آزمون MBTI در مطالعات و تحقیقات کارل گوستاو یونگ روانکاو سوییسی ریشه دارد. اما خود یونگ، هرگز به طراحی این آزمون یا آزمون های شخصیت شناسی مشابه دست نزد.

یک مادر و دختر به نامهای مایرز و بریگز که به این موضوعات علاقمند بودند و وقت خود را با تحلیل دوستان و آشنایان بر اساس طبقه بندی یونگ می‌گذراندند، نخستین نسخه آزمون MBTI را برای تیپ شناسی شخصیتی طراحی کردند.

مفروضات تست شخصیت شناسی یا آزمون MBTI

در آزمون MBTI فرض بر این است که چهار حوزه مختلف وجود دارد که ما انسانها در آنها ترجیحات مشخصی داریم.

کلمه ترجیحات یا Preferences از کلمات کلیدی در ادبیات تست شخصیت شناسی MBTI محسوب می‌شود.

بر اساس آنچه در سایت رسمی مایرز بریگزر در مورد ترجیحات آزمون MBTI آمده است، تشخیص ترجیحات شما برای خودتان بر اساس چهار سوال کلیدی امکان پذیر خواهد بود (+):

درونگرایی و برونگرایی (دنیای مورد ترجیح)

دنیای مورد ترجیح شما چیست؟ آیا ترجیح می‌دهید بر دنیای درونی خودتان متمرکز باشید؟ یا تمرکز بر دنیای بیرونی را ترجیح می‌دهید؟ (درونگرا I – برونگرا E)

توضیح تکمیلی: تفاوت تیپ شخصیتی درونگرا و تیپ شخصیتی برونگرا چیست؟

حسی بودن و شهودی بودن (مواجهه با اطلاعات)

آیا صرفاً بر روی همان اطلاعاتی که دریافت می‌کنید متمرکز می‌شوید؟ (حسی – S)‌ یا اینکه اطلاعات و تفسیرها و معانی مورد نظر خود را بر آن می‌افزایید؟ (شمی یا شهودی یا N)

توضیح تکمیلی: تفاوت تیپ شخصیتی حسی و تیپ شخصیتی شهودی (شمی) چیست؟

منطقی بودن یا احساسی بودن (تصمیم گیری و انتخاب‌ها)

در زمان تصمیم گیری، آیا منطق را در اولویت قرار می‌دهید یا اینکه افراد و  و احساسات را در تصمیم خود دخیل می‌کنید؟ (منطقی T – احساسی F)

توضیح تکمیلی: تفاوت تیپ شخصیتی تفکری و تیپ شخصیتی احساسی

جستجوی اطلاعات تکمیلی (تمایل به ایجاد و حفظ ساختارها)

در رفتارها و برخوردها و تصمیمها و انتخابها، آیا بر اساس اطلاعات در دسترس عمل می‌کنید یا همیشه ترجیح می‌دهید تا حد امکان صبر کنید تا اطلاعات بیشتری گردآوری کنید؟ (قضاوت گرا J – ادراکی P)

توضیح تکمیلی: تفاوت تیپ شخصیتی قضاوتی و تیپ شخصیتی ادراک‌گرا

تیپ های شانزده گانه شخصیتی در تست MBTI

از آنجا که آزمون MBTI تیپ انسان‌ها را در چهار حوزه می‌سنجد، طبیعتاً انواع تیپ های MBTI شامل شانزده تیپ شخصیتی مختلف خواهد بود:

• تیپ شخصیتی ENFJ
• تیپ شخصیتی ENFP
• تیپ شخصیتی ENTJ
• تیپ شخصیتی ENTP
• تیپ شخصیتی ESFJ
• تیپ شخصیتی ESFP
• تیپ شخصیتی ESTJ
• تیپ شخصیتی ESTP
• تیپ شخصیتی INFJ
• تیپ شخصیتی INFP
• تیپ شخصیتی INTJ
• تیپ شخصیتی INTP
• تیپ شخصیتی ISFJ
• تیپ شخصیتی ISFP
• تیپ شخصیتی ISTJ
• تیپ شخصیتی ISTP

 

برخی از کاربردهای آزمون شخصیت شناسی MBTI

امروزه – مستقل از اینکه در هر یک از موارد زیر، تا چه حد می‌توان به اعتبار یک آزمون به عنوان ابزار نگاه کرد – در زمینه‌های متعددی از آزمون شخصیت شناسی MBTI استفاده می‌شود:

• برنامه ریزی مسیر شغلی و تغییر مسیر شغلی
• ازدواج
• مصاحبه استخدامی
• تحلیل تصمیم گیری‌ها
• تولید و تنظیم محتوا برای انواع مخاطب در استراتژی محتوا
• متقاعدسازی و مذاکره

 

نقدها و انتقادها نسبت به تستMBTI

آزمون MBTI همواره به صورت گسترده مورد نقد قرار داشته است (+).

مهم‌ترین نقدی که در مورد آزمون شخصیت شناسی MBTI وجود دارد این است که مقالات علمی رسمی کمی در ژورنال های Peer-Reviewed در مورد آن وجود دارد. عمده‌ی مطالعات و بررسی‌ها و مطالبی که حول آزمون MBTI و بررسی تیپ شخصیتی بر اساس MBTI شکل گرفته در ژورنال‌ها و موسسات و کنفرانس‌هایی بوده که به نوعی ذی نفع این ابزار شخصیت شناسی بوده‌اند.

همچنین استفاده گسترده و غیرعلمی از این آزمون و فراگیر شدن عمومی آن در بیرون فضای آکادمیک روانشناسی باعث شده که بیش از تیپ شناسی به ترویج استریوتایپ‌های مختلف منجر شود.

لینک های مرتبط:

کارگاه آنلاین آموزشی شخصیت شناسی در محیط کار

تفاوت تیپ شناسی و رفتار شناسی و شخصیت شناسی

روش متمم در شخصیت شناسی چیست؟

تعریف برونگرایی (Extraversion) چیست؟