تدوین واژه نامه – روشی برای حفظ زبان و فرهنگ

برای حفظ زبان و فرهنگ، شیوه های مختلفی وجود دارد: از فعالیت فرهنگی تا دستورهای دولتی.

در گذشته های دور، نوشتن داستان و تاریخ و شعر از جمله شیوه های رایج بوده است.

چنانکه فردوسی با سرودن شاهنامه فردوسی، کوشید تا واژه‌ها و فرهنگ فارسی را حفظ کند و هرودوت و هومر هم این با تدوین تاریخ و داستان‌های اسطوره‌ای، این کار را برای تمدن یونان انجام دادند.

پس از قرون وسطی هم، فرانسوی‌ها برای کمرنگ کردن فرهنگ قرون وسطی و شکل دادن به یک فرهنگ جدید، به سراغ تدوین واژه نامه و دائره المعارف رفتند. بزرگترین متفکران آن دوران گرد هم جمع شدند و این مسئولیت را بر عهده گرفتند و اکنون نیز به نام اصحاب دائره المعارف شناخته می‌شوند.

نوآ وبستر هم، برای اعلام استقلال فرهنگی آمریکا از اروپا، دیکشنری وبستر را تدوین کرد و عنوان آن را Dictionary of American English گذاشت که در آن زمان، یک عنوان انقلابی محسوب می‌شد.

در این فضای فرهنگی، می‌توان انگیزه و اهمیت تالیف دیکشنری و واژه نامه را بهتر درک کرد.

خصوصاً اینکه واژه نامه‌ها، با بخشنامه‌ی دولتی خوانده نمی‌شوند و باید واقعاً مفید باشند تا مردم به سراغشان بروند.

دیکشنری آکسفورد طی پنجاه سال تدوین شد

زمانی که انجمن زبان شناسی لندن در سال ۱۸۵۷ تصمیم گرفت یک دیکشنری انگلیسی جامع تدوین کند، هیچ‌کس تخمین درستی از حجم این کار نداشت.

آنها دو سال به بررسی و امکان سنجی چنین پروژه‌ای پرداختند و متن‌های انگلیسی چند قرن اخیر را بررسی کردند و به نتیجه رسیدند که واقعاً تدوین یک دیکشنری جامع لازم است و پس از این دو سال، طی توافقی که با انتشارات دانشگاه آکسفورد انجام شد، پروژه‌ی تالیف دیکشنری آکسفورد در سال ۱۸۷۹ اجرایی شد.

پنج سال حرکت کردند تا به مورچه رسیدند

برآورد اولیه این بود که دیکشنری طی ده سال تدوین خواهد شد.

اما پس از پنج سال، تازه به واژه‌ی Ant رسیدند و هنوز تا به پایان رسیدن A هم زمان زیادی باقی مانده بود.

جیمز موری (James Murray) که مدیریت پروژه را بر عهده داشت، اعلام کرد که باید در زمانبندی تجدید نظر شود.

اگرچه باز هم، بر این باور بودند که با وسواس کمتر و معقول‌تر، می‌توان در زمانی قابل قبول پروژه را به پایان رساند.

به هر حال، اولین جلد دیکشنری آکسفورد که فقط تا مورچه در آن توضیح داده شده بود، به صورت مستقل منتشر شد تا هم آگاهی عمومی در این زمینه افزایش یابد و هم امکان سرمایه گذاری بیشتر برای ادامه‌ی پروژه آن فراهم شود.

آنچه امروز به نام OED یا Oxford English Dictionary می‌شناسیم، برای اولین بار به صورت کامل، حدود پنجاه سال پس از آغاز پروژه و در سال ۱۹۲۸ منتشر شد.

مطالب مرتبط:

فهرست بهترین دیکشنری های آنلاین انگلیسی به انگلیسی

 دانلود دیکشنری انگلیسی به انگلیسی آفلاین

 فرصت ها و امکانات متمم برای آموزش زبان انگلیسی