اصطلاح آموزش STEM یا گروه آموزشی STEM و یا اکوسیستم STEM از میانه‌ی دهه ۹۰ میلادی در ادبیات آموزشی جهان رایج شده است.

STEM مخفف Science و Technology و Engineering و Mathematics است (علوم تجربی، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات).

معمولاً خانواده‌ها و دولت‌ها، وقتی از آموزش و یادگیری حرف می‌زنند به صورت ناخودآگاه به STEM فکر می‌کنند.

به همین علت چه در ایران و چه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته‌ی جهان، زمانی که والدین فرزندان خود را در کلاس موسیقی یا نقاشی یا ادبیات ثبت نام می‌کنند، احساس می‌کنند فعالیتی فوق برنامه انجام داده‌اند و به ندرت آن را به عنوان آموزش پایه‌ای فرزند خود در نظر می‌گیرند.

ظاهراً به خاطر قدمت تاریخی آموزش در حوزه‌های STEM، چهار زمینه‌ی مورد اشاره در ناخودآگاه مردم از اصالت بیشتری برخوردار است.

آموزش STEM به عنوان مبنای توسعه

معمولاً کشورهای توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته، زمانی که تصمیم می‌گیرند مسیر رشد و توسعه را طی کنند، احساس می‌کنند که عقب ماندگی‌های آنها به خاطر ضعف در گروه STEM است.

این کشورها به ندرت ضعف در ادبیات یا فرهنگ یا هنر یا شیوه‌ی اندیشیدن و مدل ذهنی را به عنوان ریشه‌ی توسعه نیافتگی خود در نظر می‌گیرند.

به همین علت، می‌بینیم که کسب رتبه‌های بین المللی در المپیادها و رقابت‌های STEM در اولویت این جوامع قرار می‌گیرد.

آموزش STEAM به جای STEM

توجه به STEM و غافل شدن از رشته‌های دیگر، در بسیاری از نظام‌های آموزشی مشاهده می‌شود.

به همین علت مدتی است متخصصان آموزش تاکید می‌کنند که باید به جای STEM از STEAM حمایت کرد.

حرف A در این کلمه از Art گرفته شده و البته هنر در اینجا هر چیزی که خارج از علوم دقیقه باشد را شامل می‌شود.

به پروژه‌ای که در آن، فعالان یک نظام آموزشی می‌کوشند هنر را هم در آموزش و در فرهنگ ارزشی مردم ارتقا دهند پروژه‌ی STEAM (و گاهی STEM to STEAM) گفته می‌شود.

اکوسیستم STEM

چهار حوزه علوم و تکنولوژی و مهندسی و ریاضیات، در میان خود هم رقابت‌هایی را شاهد هستند و گاهی برخی از آنها در مقایسه با برخی دیگر در اولویت قرار می‌گیرند.

چنانکه در حال حاضر در کشور ما، علوم مهندسی در نگاه عامه‌ی مردم جایگاهی بالاتر از علوم پایه دارند و یا لااقل در انتخاب رشته‌های دانشگاهی در اولویت قرار می‌گیرند.

با توجه به تعریف اکوسیستم، می‌توانید حدس بزنید که اصطلاح اکوسیستم STEM به رقابت این چهار حوزه با یکدیگر و تلاش آنها برای کسب و حفظ جایگاه‌شان باز می‌گردد.

گاهی اوقات دولت‌ها، با سیاست‌گذاری‌های خود تلاش می‌کنند اکوسیستم STEM را به سمتی که برای کشورشان مناسب‌تر می‌دانند سوق دهند.