پرواز زدگی یا جت لگ یک مشکل فیزیولوژیک است که در اثر پروازهای طولانی پدید می‌آید و اثر آن معمولاً به صورت به‌ هم ریختن سیکل خواب و بیداری پدیدار می‌شود.

اما هر پروازی جت لگ ایجاد نمی‌کند. پروازهایی جت لگ ایجاد می‌کنند که در امتداد شرق به غرب یا غرب به شرق باشند و ساعت رسمی در مبداء و مقصد تفاوت داشته باشد.

مثلاً وقتی از تهران به لندن یا شانگهای بروید، می‌توان انتظار داشت که عوارض جت لگ در شما مشاهده شود.

علت بروز جت لگ این است که در این نوع سفرها، بدن در مدت کوتاهی در موقعیت دیگری از شبانه‌روز قرار می‌گیرد و ساعت بیولوژیک بدن ما نمی‌تواند خود را به سرعت با موقعیت جدید تطبیق دهد.

عوارض جت لگ چه هستند؟

خستگی، بی خوابی، مشکلات هاضمه، ضعف در قدرت تحلیل و تصمیم گیری، خطاهای به‌ یاد آوردن و به‌خاطر سپاری و تحریک‌پذیری از جمله عوارض جت لگ محسوب می‌شوند.

توجه داشته باشید که عوارض جت لگ در پرواز از شرق به غرب می‌تواند با عوارض پرواز از غرب به شرق متفاوت باشد. چون در یکی از این دو، طول روزی که تجربه می‌کنید افزایش یافته و در دیگری کاهش پیدا می‌کند.

برای پیشگیری از جت لگ یا پرواز زدگی چه باید کرد؟

اثرات جت لگ را نمی‌توان به صورت کامل حذف کرد. اما راه حل های متعددی وجود دارد که عوارض آن را کاهش می‌دهد. از جمله این راه حل‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد (+):

• اگر سفرتان از نظر زمانی کوتاه است و ساعت هم اختلاف خیلی زیادی ندارد، تا حد امکان با همان ساعت خانه‌ی خودتان زندگی کنید.
• اگر اقامت طولانی (بیش از دو یا سه روز) خواهید داشت، در لحظه‌ی نشستن در هواپیما ساعت خود را با زمان مقصد تنظیم کنید و بکوشید در سریع‌ترین زمان، تمام رفتارها و برنامه‌های خود را با ساعت مقصد تنظیم کنید.
• از قدرت چرت زدن‌های کوتاه غافل نشوید. با این کار، توان پردازش ذهنی شما به حداقل سطح مورد نیازتان می‌رسد.
• از چای و قهوه – در حد متعارف – برای افزایش سطح آلرت بودن خود استفاده کنید.
• استفاده از ملاتونین قبل از خواب می‌تواند مفید باشد.
• قدم زدن در فضای آزاد و در معرض نور خورشید قرار گرفتن، کمک می‌کند ساعت بیولوژیک بدن شما سریع‌تر تنظیم شود.

مطلب مرتبط: عوارض بی خوابی چیست؟