شاید شما هم از جمله علاقمندان طعم وانیل یا بوی وانیلی باشید.

اجازه بدهید قبل از هر چیز، لازم است بر این نکته تاکید کنیم که به احتمال زیاد، آنچه شما به عنوان وانیل خورده‌اید یا دوست دارید، نوع سینتتیک یا تولید صنعتی وانیل است.

این ماده بیشتر با استفاده از پروپیلن گلیکول و افزودنی‌های دیگر تولید می‌شود. اگر اسم پروپیلن گلیکول برایتان ناآشنا است، لازم به توضیح است که از این ماده در تولید ضد یخ خودرو هم استفاده می‌شود.

وانیل و گل ارکیده

احتمالاً شنیده‌اید که وانیل از گل ارکیده به دست می‌آید.

این حرف کاملاً درست است. فقط به خاطر داشته باشید که گل ارکیده حدود 60 گونه متفاوت دارد که تعداد کمی از این گونه ها، برای استخراج وانیل مناسب هستند.

به این گونه ها، وانیلا ارکید (Vanilla Orchid) می‌گویند.

وانیل گران‌قیمت است

وانیل را بعد از زعفران، دومین ادویه گرانقیمت جهان می‌دانند (+).

تاریخچه استخراج و استفاده از وانیل طبیعی

وانیل طبیعی نخستین بار در مکزیک و توسط قبیله های توتوناک مورد استفاده قرار گرفت.

اگر چه در مورد زمان آن اختلاف نظر وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که استفاده از گیاه وانیل به عنوان مکمل نوشیدنی و خوشبو کننده در مکزیک، حدود 600 تا 1000 سال قدمت داشته باشد.

ظاهراً زمانی که در سال 1518 پادشاه اسپانیا از مکزیک دیدار می‌کند، متوجه می‌شود که در آنجا یک نوشیدنی سلطنتی با بویی مطبوع وجود دارد و این بو ظاهراً توسط اسانس وانیل ایجاد می‌شده است.

شکلات مایع با طعم وانیل هم که شکلاتل نامیده می‌شده، دستاورد او در همین سفر است.

در قرن هفدهم گزارش‌هایی در مورد استفاده از عصاره وانیل در درباره ملکه الیزابت وجود دارد. اگر چه تا حدود 300 سال بعد از آشنایی حاکم اسپانیا با گیاه وانیل، ظاهراً ارکیده وانیل فقط در مکزیک کشت می‌شده است.

اگر چه امروز، ماداگاسکار و اندونزی سهم بسیار بزرگتری از کشت و فروش وانیل را در اختیار دارند.

دانه های وانیل

تخمدان های وانیل، طی هشت تا نه ماه به بلوغ می‌رسند و اگر گیاه وانیل از سلامت و حمایت کامل برخوردار باشد، می‌تواند در سال چیزی حدود 100 تخمدان تولید کند.

تخمک‌های داخل تخمدان، در مرحله‌ای که چیده می‌شوند هنوز سبز هستند و عطر و بویی هم ندارند.

کشاورزان به شیوه های مختلف آنها را تخمیر می‌کنند تا دانه های سیاه رنگ وانیل و سپس پودر وانیل تولید شود.

این پودر به همراه افزودنی‌های مختلف، به صورت وانیل مایع به بازار عرضه می‌شود.

کاربرد وانیل در ایران

وانیل در ایران عموماً برای شیرینی پزی، دسرها، پودینگ‌ها، به عنوان طعم دهنده قهوه و نیز در ساخت بستنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شمع‌ها و عودهایی هم که بوی وانیل دارند، به ایران وارد می‌شوند و علاقمندان خود را دارند.

خواص وانیل

در دنیا باورهای زیادی در مورد خواص وانیل وجود دارد.

کسانی که به آروماتراپی اعتقاد دارند، فهرست بلندبالایی از اثرات بوی وانیلی برای شما خواهند گفت.

فهرست خواص دارویی عصاره وانیل هم می‌توانید به سادگی با جستجو در وب فارسی بیابید.

جلوگیری از پیری پوست و تاثیر بر سیستم عصبی، تنها نمونه هایی از خواص متعارف وانیل هستند.

اگر چه این فهرست جذاب به نظر می‌رسد، اما بررسی‌های در ما تحقیقات دانشگاهی موید این اثرات نتیجه نداد و ظاهراً باید همچنان اثر پلاسیبو را لااقل در بخشی از تاثیرات وانیل جدی گرفت.

[ مطلب پیشنهادی: رابطه میان استرس و رژیم غذایی ]