مایکل پورتر (به انگلیسی: Michael E. Porter) از اساتید برجسته آمریکایی در حوزه مدیریت است که او را بیشتر به خاطر نظریه هایش در زمینه استراتژی (اعم از برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک)، اقتصاد، رقابت پذیری، مزیت رقابتی و استراتژی رقابتی می‌شناسند.
پیش از این که بگوییم پورتر کیست، بهتر است چند جمله دربارهٔ زندگی او بگوییم. مایکل پورتر متولد سال ۱۹۴۷ است.
او مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی مکانیک (گرایش هوا-فضا) از دانشگاه پرینستون گرفته و ارشد و دکترای خود را در دانشگاه هاروارد گذرانده است.
مایکل پورتر در مقطع کارشناسی ارشد در رشته MBA تحلیل کرده و تحصیلات مقطع دکترای خود را به اقتصاد کسب و کار اختصاص داده است. مایکل پورتر هم اکنون استاد دانشگاه هاروارد است.
مفاهیم و اصطلاحاتی که مایکل پورتر به مدیریت استراتژیک افزود
نمی‌توان گفت که اصطلاحات مایکل پورتر، قبلاً هرگز وجود نداشته و به کار نرفته است.
اما تقریباً همه دانشمندان و نویسندگان حوزه مدیریت و کسب و کار، اتفاق نظر دارند که مفاهیمی مانند زنجیره ارزش، استراتژی رقابتی، موقعیت رقابتی، رقابت پذیری، نیروهای رقابتی پورتر، مزیت رقابتی و تحلیل استراتژیک منابع از جمله مفاهیمی هستند که مایکل پورتر آنها را در مدیریت استراتژیک تبیین و تثبیت کرده است.
تاسیس شرکت مشاوره مدیریت مانیتور گروپ و ورشکستگی آن
مایکل پورتر در سال ۱۹۸۳ به همراه پنج نفر از همکارانش در دانشگاه هاروارد، یک شرکت مشاوره مدیریت تحت عنوان Monitor Group را تاسیس کرد.
این شرکت که گردش مالی سالیانه‌ی آن به چند ده میلیون دلار رسیده بود، در سال 2012 اعلام ورشکستگی کرد و سال 2013، شرکت مشاوره مدیریت دی لویت، آن را خریداری کرد و امروز به عنوان مانیتور دی لویت فعالیت می‌کند.
پورتر نیز مانند اندیشمندان دیگر، همیشه منتقدانی داشته است.
محور عمده‌ی انتقادها از او به نظریه پورتر در مورد استراتژی های رقابتی باز می‌گردد.
منتقدان مایکل پورتر معتقدند که شیوهٔ تحلیل پورتر و مدل ذهنی او که کسب و کار را موفقیت در رقابت با دیگران می‌داند با نگاه پیتر دراکر که موفقیت را در خلق و حفظ مشتری می‌داند در تعارض است.
به هر حال، اگر قبلاً هم مخالف‌ها با پورتر ضعیف بود، ورشکستگی مانیتور گروپ، باعث شد که منتقدانش جرأت بیشتری در نقد او داشته باشند (+).
برخی از کتابهای مایکل پورتر
از پورتر کتابهای متعددی منتشر شده که البته برخی از آنها مجموعه مقالات اوست. نخستین کتابهای پورتر حول موضوع استراتژی نوشته شده و پس از‌آن به تدریج به سمت موضوعات کلان‌تر مانند تعامل میان کشورها و نیز مسئولیت اجتماعی شرکتها رفته است. می‌توان گفت در میان آثارش، دو کتاب زیر مشهورتر از بقیه هستند:
سایر مطالب مرتبط با پورتر
سایت پاسخ نامه – که در حال مطالعه‌ی آن هستید – به نوعی واژه‌نامه‌ی جنبی مجموعه‌ی آموزشی متمم است. در صورتی که به توسعه فردی علاقه‌مند هستید می‌توانید فهرست درس‌ها و نقشه‌راه‌های یادگیری متمم را بررسی کرده یا این‌که سرفصل‌های دوره MBA آنلاین ما را ببینید.
فهرست درس‌ها اطلاعات | ثبت‌نام