تنظیم و ارائه‌ی فهرستی از بزرگترین روانشناسان جهان کار ساده‌ای نیست.

خصوصاً اگر بخواهید رتبه بندی این فهرست روانشناسان مورد اتفاق نظر کارشناسان و متخصصان نیز باشد.

ضمن این‌که بزرگی واژه‌ی مبهمی است که تعریف عملیاتی از آن وجود ندارد و نمی‌توانیم به صورت قطعی بگوییم که یک دانشمند از دانشمند دیگری بزرگتر است. این را هم باید به خاطر داشته باشیم که روانشناسان معروف دنیا الزاماً بزرگترین و بهترین روانشناسان دنیا نیستند (مثلاً شاید بتوان جردن پیترسون روانشناس معروف آمریکایی را یکی از معروفترین روانشناسان معاصر دانست، اما این شهرت به واسطهٔ شبکه های اجتماعی به وجود آمده و چندان با جایگاه او در جامعهٔ علمی و دانشگاهی متناسب نیست).

قاعدتاً یکی از روش‌های تهیه‌ی چنین فهرستی، مراجعه به نظر کارشناسان است و از این منظر، فهرست پیشنهادی انجمن روانشناسی آمریکا (APA) از بزرگترین روانشناسان دنیا در قرن بیستم یکی از فهرست‌هایی است که بسیار مورد اشاره و استناد قرار گرفته و می‌گیرد.

این فهرست شامل نام صد روانشناس است و در سال ۲۰۰۲ توسط انجمن روانشناسی آمریکا منتشر شده است. همان‌طور که می‌بینید بعضی از آن‌ها مانند فروید و پیاژه از جمله روانشناسان معروف جهان هستند و برخی دیگر مانند زاجوک و برونر در دستهٔ روانشناسان معروف قرار نمی‌گیرند.

۱- بی اف اسکینر (B.F. Skinner)

۲- ژان پیاژه (Jean Piaget)

۳- سیگموند فروید (Sigmund Freud)

قطعاً هر فهرستی از روانشناسان معروف جهان، هر چقدر هم کوچک باشد، نام فروید (متولد ۱۸۵۶ و درگذشت ۱۹۳۹) را در خود جا خواهد داد (بسیاری از طرفدارانش او را بزرگترین روانشناس دنیا می‌دانند). او بنیان‌گذار روانکاوی و نظریه‌پرداز برجسته‌ای است که مفاهیمی مانند ناخودآگاه و ساختار شخصیت (نهاد، من، فرامن) را به ادبیات روانشناسی اضافه کرده است.

۴- آلبرت بندورا (Albert Bandura)

آلبرت بندورا (متولد ۱۹۲۵ و درگذشت ۲۰۲۱) را بیش از هر چیز با نظریه یادگیری اجتماعی می‌شناسند. او تأثیری بزرگ و ماندگار بر روان‌شناسی تربیتی، رشد فردی علوم رفتاری داشته است. اصطلاح خودکارآمدی (self-efficacy) را هم بندورا تعریف کرده و رواج داده است. این اصطلاح، جایگزینی دقیق‌تر و مناسب‌تر برای اصطلاح اعتماد به نفس است. برای مطالعهٔ‌ بیشتر دربارهٔ این اصطلاح و ربط آن به اعتماد به نفس، دو درس زیر را در متمم بخوانید:

اعتماد به نفس چیست؟

راه های تقویت اعتماد به نفس

ما در متمم در تدوین دوره هدف گذاری هم از کارها، ایده‌ها و پژوهش‌های او استفاده کرده‌ایم.

۵- لئون فستینگر (Leon Festinger)

۶- کارل راجرز (Carl Rogers)

کارل راجرز (متولد ۱۹۰۲ و درگذشت ۱۹۸۷) هم از بزرگان علم روانشناسی و از بنیانگذاران روانشناسی انسان گرا است. او را معمولاً به‌واسطهٔ نظریه درمان مراجع‌محور و توجه‌اش به مفهوم خودشکوفایی می‌شناسند (آبراهام مزلو و کارل راجرز دو نفری هستند که در این باره بسیار گفته و نوشته‌اند).

در متمم علاوه بر درسی که به معرفی کارل راجرز اختصاص دارد، بخشی از «کتاب راه انسان شدن» نوشته راجرز را هم در قالب پاراگراف فارسی آورده‌ایم:

بخشی از کتاب راه انسان شدن

۷- استنلی شاختر (Stanley Schachter)

۸- نیل میلر (Neal E. Miller)

۹- ادوارد تورندایک (Edward Thorndike)

۱۰- آبراهام مزلو (A.H. Maslow)

۱۱- گوردون آلپورت (Gordon Allport)

۱۲- اریک اریکسون (Erik Erikson)

۱۳- هانس آیزنک (Hans Eysneck)

۱۴- ویلیام جیمز (William James)

۱۵- دیوید مک کللند (David McClelland)

۱۶- ریموند کتل (Raymond Cattell)

۱۷- جان واتسون (John B. Watson)

۱۸- کرت لوین (Kurt Lewin)

۱۹- دونالد هب (Donald O. Hebb)

۲۰- جورج میلر (George A. Miller)

۲۱- کلارک هال (Clarck L. Hull)

۲۲- جروم کاگان (Jerome Kagan)

۲۳- کارل گوستاو یونگ (Carl G. Jung)

۲۴- ایوان پاولوف (Ivan Pavlov)

۲۵- والتر میشل (Walter Mischel)

والتر میشل (متولد ۱۹۳۰ و درگذشت ۲۰۱۸) روان‌شناس معروف اتریشی-آمریکایی است که به خاطر پژوهش‌هایش درباره خودکنترلی شناخته می‌شود. احتمالاً اسم آزمایش مارشمالو را شنیده‌اید (آزمایشی که مقاومت کودکان در برابر وسوسهٔ خوراکی را می‌سنجد). ایدهٔ این آزمایش متعلق به والتر میشل است. برای آشنایی بیشتر با والتر میشل و ایده‌های او دو درس آزمون مارشمالو و انضباط شخصی را در متمم بخوانید:

آزمایش مارشمالو

انضباط شخصی

۲۶- هری هارلو (Harry Harlow)

۲۷- گیلفورد (J.P. Guilford)

۲۸- جروم برونر (Jerome S. Bruner)

۲۹- ارنست هیلگارد (Ernest Hilgard)

۳۰- لاورنس کولبرگ (Lawrence Kohlberg)

۳۱- مارتین سلیگمن (Martin Seligman)

۳۲- اولریک نایسر (Ulric Neisser)

۳۳- دونالد کمپبل (Donald Campbell)

۳۴- راجر براون (Roger Brown)

۳۵- زاجونک (R. B. Zajonc)

۳۶- اندل تولوینگ (Endel Tulving)

۳۷- هربرت سایمون (Herbert Simon)

۳۸- نوام چامسکی (Noam Chomsky)

۳۹- ادوارد جونز (Edward Jones)

۴۰- چارلز اوسگود (Charles Osgood)

فهرست کامل روانشناسان برتر جهان در قرن بیستم را می‌توانید در اینجا ببینید.